Çin’in geçtiğimiz yıl germanyum ve galyuma ihracat kısıtlamaları getirmesi, küresel tedarik zincirini önemli ölçüde bozdu ve dramatik fiyat artışlarına neden oldu. Financial Times’ın haberine göre, Çinli tedarikçilere karşı ciddi bir rekabetin olmaması nedeniyle, gelecekte bu elementlere yönelik kıtlık endişesi artıyor. Germanyum ve galyum fiyatları fırladı
Çin, bu metallerin önde gelen üreticisi olarak öne çıkıyor. Küresel galyum arzının yaklaşık %94’ü Çin’den geliyor. Sonuç olarak, ihracat kontrolleri bu metallerin önemli ölçüde fiyatlarının artmasına neden oldu. Örneğin, germanyumun fiyatı Avrupa’da 2023’ün birinci çeyreğinde kilogram başına 1200 dolardan 2024’ün üçüncü çeyreğinde %115’lik bir sıçramayla 2600 dolara çıktı. Galyumun fiyatı ise, 2024’ün başlarındaki 300 dolardan %75 artışla 530 dolara yükseldi.
1 Ağustos 2023’ten itibaren Çinli ve yabancı şirketler, ulusal güvenlik endişelerini gerekçesiyle, galyum ve germanyum metallerini ve bu malzemeleri içeren tüm ürünleri ihraç etmek için lisans almak zorunda kaldı. Birçok uzman Çin’in bu hamlesini, Çin’in yarı iletken, yapay zeka ve süper bilgisayar sektörlerine uygulanan ABD kısıtlamalarına bir yanıt olarak görüyor. Çin’den bu malzemelerin her sevkiyatı, 30 ila 80 gün sürebilen bir süreç olan hükümet onayı gerektiriyor. Dolayısıyla bu bürokratik engel, pazara önemli bir belirsizlik katıyor ve uzun vadeli tedarik sözleşmelerinin güvence altına alınmasını zorlaştırıyor.
Teknolojide önemli kullanım alanları var
CPU’lar ve GPU’lar ve bellekler gibi bilgisayar bileşenleri galyum veya germanyum kullanmıyor. Ancak GaN (galyum nitrat) ve GaAs (galyum arsenür), güç yongaları, radyo frekans amplifikatörleri, LED’ler ve diğer bazı alanlar için çok önemli bileşikler. Sonuç olarak, ihracat kontrolleri özellikle fiber optik ürünlerin ve gece görüş gözlüğü gibi askeri donanımların üretimini etkilemiş durumda.
Bu kontrollerden etkilenen işletmeler, Çin’in ihracatı sınırlamaya devam etmesi halinde, bu temel malzemelerin rezervlerinin hızla tükeneceği ve ciddi kıtlıklara yol açacağı endişesini dile getirdiler. Bazı şirketler Çin’den yapılan galyum ihracatında %50’lik bir azalma olduğunu bildirdi.
Raporlar, Çin’in germanyum stokluyor olabileceğini ve bunun fiyatlardaki keskin artışın sebeplerinden biri olabileceğini söylüyor. Stoklanan miktarın, Çin’in yıllık üretiminin önemli bir kısmını oluşturduğu tahmin ediliyor.
Çin, germanyum ve galyuma ek olarak, yakın zamanda yarı iletkenlerin üretimi sırasında doping amacıyla ve zırh delici mühimmat ve hassas optikler gibi askeri uygulamalarda kullanılan antimon gibi diğer malzemelere de ihracat kısıtlamalarını genişletti.